معیار رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان چیست؟

یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که هر ساله رخ می‌دهد و ارتباط مستقیمی با انتخاب رشته و محل تحصیل دانشجویان دارد، رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان است. این دانشگاه‌ها توسط برجسته‌ترین اساتید و با معیارهایی که دغدغه دانشجویان است سنجیده می‌شود. از جمله این معیارها می‌توان به جمعیت دانشگاهی، کارفرمایان و مدیران ارشد اشاره کرد. اما سوالی که اینجا در ذهن بسیاری از مخاطبان ایجاد می‌شود این است که آیا برای بررسی و رتبه‌بندی‌های دانشگاه‌های موجود تنها از یک معیار خاص استفاده می‌کنند؟ باید بگوییم که در چند دهه گذشته این معیارها دستخوش تغییرات بسیار زیادی شده و ظهور معیارهای مختلف کار را برای دانشجویان و متقاضیان حضور در دانشگاه آسان‌تر کرده است. اگر خواهان آگاهی از معیارهای موجود هستید توصیه می‌کنیم در ادامه با ما همراه باشید:

رتبه‌بندی تایمز

با اطمینان می‌توان گفت که رتبه‌بندی تایمز یکی از معتبرترین و مهم‌ترین نظام‌های رتبه‌بندی جهان شناخته می‌شود که اولین بار در سال ۲۰۰۴ با همکاری “تایمز” و “کیو اس” در کشور انگلستان منتشر شد و تاکنون هرساله وظیفه رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان را برعهده گرفته است. هرچند که همکاری‌های متعددی را با سایر نظام‌های رتبه‌بندی داشته اما در نهایت همه چیز به نام او ختم می‌شود. خوشبختانه با تغییراتی که در نظام آموزشی کشور به وجود آمده از سال 2012 دانشگاه‌های کشورمان نیز توانسته‌اند جایگاهی را در این لیست به خود اختصاص دهند. اما معیارها و شاخص‌های انتخاب این پایگاه چیست؟ این پایگاه رتبه‌بندی دانشگاهی در رتبه‌بندی جدید خود 13 شاخص را در نظر میگیرد که در 5 دسته آموزش، تحقیقات، انتقال دانش، درآمد صنعتی و وجهه بین‌المللی دسته‌بندی می‌شوند.
این 13 شاخص عبارتند از؛ بررسی شهرت ( آموزش)، نسبت مدرک دکتری به تعداد اعضای هیئت علمی، نسبت تعداد کل دانشجویان کارشناسی به اعضای هیات علمی، نسبت مدرک دکتری به کارشناسی ارائه شده توسط موسسه، درآمد موسسه نسبت به تعداد اعضای هیات علمی، بررسی شهرت (پژوهش)، درآمد پژوهش، تعداد مقالات منتشر شده به ازای اعضای هیات علمی، تاثیر یا میانگین تعداد استنادها به ازای مقالات منتشر شده، درآمد پژوهشی حاصل از صنعت به ازای اعضای هیات علمی، نسبت اعضای هیات علمی بین المللی به بومی، نسبت دانشجویان بین المللی به بومی، سهم مقالات منتشر شده مشترک با نویسندگان همکار بین الملی.

برای اینکه اطلاعات بیشتری از این نظام رتبه‌بندی بدست آورید می‌توانید به سایت رتبه بندی تایمز مراجعه نمائید؛

10 دانشگاه برتر رتبه‌بندی تایمز عبارتند از؛
1. دانشگاه آکسفورد در انگلستان
2. موسسه فناوری کالیفرنیا در آمریکا
3. دانشگاه کمبریج در انگلستان
4. موسسه استنفورد در آمریکا
5. موسسه فناوری ماساچوست در آمریکا
6. دانشگاه پرینستون در آمریکا
7. دانشگاه هاروارد در آمریکا
8. دانشگاه ییل در آمریکا
9. دانشگاه شیکاگو در آمریکا
10. کالج سلطنتی لندن در انگلستان

رتبه‌بندی موسسه کاکارلی سیموندز

موسسه کاکارلی سیموندز یا همان (QS) جزء پایگاه‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان است که در انگلستان واقع شده و از سال 2010 به صورت کاملا مستقل به ارزیابی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها می‌پردازد. بسیاری از متخصصان و اساتید بر این عقیده‌اند که رتبه‌بندی‌های OS جزء قابل استنادترین رنکینگ‌های دانشگاهی جهان است. این ارزیابی‌ها با توجه به شش شاخص در 4زمینه آموزش، پژوهش، قابلیت جذب در بازار کار و بین‌المللی انجام می‌شود. این شش شاخص عبارتند از؛ بررسی شهرت علمی دانشگاه، ارزیابی جایگاه دانش‌آموختگان در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌الملی، نسبت دانشجویان بین المللی، میزان استناد به ازای هر عضو هیئت علمی، نسبت اعضای هیئت علمی به دانشجو.

با مراجعه به سایت رتبه بندی موسسه کاکارلی سیموندر (QS)  می‌توانید از رنکینگ تمامی دانشگاه‌ها مطلع شوید؛

10 دانشگاه برتر رتبه‌بندی کاکارلی سیموندز ( QS)
1. موسسه فناوری ماساچوست در آمریکا
2. دانشگاه استنفورد در آمریکا
3. دانشگاه هاروارد در آمریکا
4. موسسه آکسفورد در انگلستان
5. دانشگاه فناوری کالیفرنیا در آمریکا
6. دانشگاه صنعتی زوریخ در سوئیس
7. دانشگاه کمبریج در انگلستان
8. دانشگاه سلطنتی لندن در انگلستان
9. کالج سلطنتی لندن در انگلستان
10. دانشگاه شیکاگو در آمریکا

رتبه‌بندی وبومتریک

به پایگاه رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان که توسط انجمن ملی تحقیقات اسپانیا وب‌سایت‌های دانشگاهی و موسسات آموزشی دنیا را توسط سایبرمتریک مورد ارزیابی قرار می‌دهند رتبه‌بندی وبومتریک می‌گویند. این پایگاه با توجه به شش فاکتور اصلی؛ اهداف، ساختار و محتویات، تعداد لینک‌های ورودی یا برگشتی شناسایی شده توسط موتورهای جستجوگر، تعداد صفحات ایندکس شده، تعداد مقالات شناسایی شده توسط گوگل اسکولار، تعداد مقالات در 10درصد مهمترین ارجاعات مقالات عملی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این رتبه‌بندی اولین‌بار در سال 2004 آغاز شد و دلیل اصلی وجودی آن، میزان توجه موسسات به نشر اینترنتی مقالات بوده است. اغلب در ماه‌های جولای و ژانویه بروزرسانی می‌شود.

برای اینکه اطلاعات بیشتری از این نظام رتبه‌بندی بدست آورید می‌توانید به سایت رتبه بندی وبومتریک (webometrics) مراجعه نمائید؛

10 دانشگاه برتر رتبه‌بندی وبومتریک
1. دانشگاه هاروارد در آمریکا
2. دانشگاه استنفورد در آمریکا
3. موسسه فناوری ماساچوست در آمریکا
4. دانشگاه کالیفرنیا برکلی در آمریکا
5. دانشگاه واشینگتن در آمریکا
6. دانشگاه میشیگان در آمریکا
7. دانشگاه آکسفورد در انگلستان
8. دانشگاه کلمبیا در آمریکا
9. دانشگاه کرنل در آمریکا
10. دانشگاه پنسیلوانیا در آمریکا

 رتبه‌بندی لایدن

یکی دیگر از روش‌ها رتبه‌بندی‌های دانشگاه‌های جهان، رتبه‌بندی لایدن نام دارد. لایدن به نظام رتبه‌بندی گفته می‌شود که توسط مرکز علوم و فناوری دانشگاه لایدن در هلند انجام می‌شود. معیار اصلی این رتبه‌بندی ، داده‌های مبتنی بر کتابشناختی است که از وب او ساینس دریافت می‌شود. وب او ساینس شامل سه نمایه‌نامه علوم، علوم اجتماعی و علوم انسانی و هنر است. دقت داشته باشید که کتاب‌ها و انتشارات کنفرانس‌ها در این رتبه‌بندی هیچگونه تاثیری ندارد. برای اینکه دانشگاه‌ها در این رتبه‌بندی سنجیده شوند و رتبه خوبی بدست آورند باید چهار شاخص اصلی لایدن را رعایت نمایند؛ تاثیر علمی، همکاری‌های علمی، دسترسی آزاد به اطلاعات و تنوع جنسی. اغلب مقالاتی که به زبان انگلیسی بوده و نام یا نام‌های مشخصی از نویسندگان دارد مورد توجه رتبه‌بندی لایدن قرار می‌گیرد.

با مراجعه به سایت رتبه بندی لایدن می‌توانید از رنکینگ تمامی دانشگاه‌ها مطلع شوید؛

10 دانشگاه برتر رتبه‌بندی لایدن
1. دانشگاه هاروارد در آمریکا
2. دانشگاه دانشگاه جیائو تونگ شانگهای در چین
3. دانشگاه تورنتو در کانادا
4. دانشگاه دانشگاه ججیانگ در چین
5. دانشگاه چینهوا در چین
6. دانشگاه میشیگان در آمریکا
7. دانشگاه جان هاپکینز در آمریکا
8. دانشگاه سائوپولو در برزیل
9. دانشگاه پکن در چین
10. دانشگاه ملی سئول در کره جنوبی

 رتبه‌بندی شانگهای

نظام رتبه‌بندی شانگهای که وظیفه رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان را برعهده دارد یکی از معتبرترین پایگاه‌های رتبه‌بندی جهانی‌ست که توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. این پایگاه 4 معیار کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیات علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه را مورد بررسی قرار می‌دهد. و آن‌ها را با کمک شش شاخص ارزیابی می‌کند. این شاخص‌ها عبارتد از؛ فارغ‌التحصیلان برنده جایزه نوبل و مدال فیلدز، اعضای هیات علمی برنده جایزه نوبل و مدال فیلدز، پژوهشگران پراستناد در 21حوزه موضوعی، مقالات منتشر شده در مجلات ساینس و نیچر، مقالات نمایه شده در نمایه استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی، سرانه عملکرد علمی هر دانشگاه. معمولا این اطلاعات را از وب‌سایت‌ها مربوطه و پایگاه استنادی ISI استخراج می‌نمایند.

با مراجعه به سایت رتبه بندی شانگهای می‌توانید از رنکینگ تمامی دانشگاه‌ها را مطلع شوید؛

10 دانشگاه برتر رتبه‌بندی شانگهای
1. دانشگاه هاروارد در آمریکا
2. دانشگاه استنفورد در آمریکا
3. دانشگاه کمبریج در انگلستان
4. دانشگاه ام.آی.تی در آمریکا
5. دانشگاه برکلی در آمریکا
6. دانشگاه پرینستون در آمریکا
7. دانشگاه آکسفورد در انگلستان
8. دانشگاه کلمبیا در آمریکا
9. موسسه فناوری کالیفرنیا در آمریکا
10. دانشگاه شیکاگو در آمریکا

رتبه‌بندی کشورهای جهان اسلام

رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشورهای جهان اسلام (ISC) در دهه گذشته تلاش کرده تا با نشان دادن نقاط ضعف و قوت دانشگاه‌ها بر اساس هر معیار، جایگاه آنان را در بین کشورهای اسلامی مشخص کرده تا دانشجویان و متقاضیان راحت‌تر تصمیمات خود را اتخاذ نمایند. این مسئله به‌گونه‌ای بوده که اساس هدف‌‌گذاری و سیاست‌گذاری دانشگاه‌ها را تا حدود زیادی دستخوش تغییرات کرده است. در این رتبه‌بندی تنها آن دسته از دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که حداقل 800مدرک در پایگاه وب آو ساینس به ثبت رسانیده باشند.
همچنین معیارهای این پایگاه رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان به چهار دسته پژوهش، نوآوری، آموزش و فعالیت‌های بین‌المللی دسته‌بندی شده و با شاخص‌هایی همچون؛ حجم پژوهش، تعداد استناد به مقالات، تاثیر استنادی نرمال شده، تاثیر استنادی نسبت به کل جهان، تعداد مقالات نشریات برتر، نسبت دانشجو به عضو هیئت علمی، تعداد همکاری دانشگاه در انتشار مقالات بین‌الملی، تعداد کشورهای همکار در انتشارات بین‌المللی، میزان شهرت دانشگاه، تعداد پروانه‌های ثبت اختراع، درصد هم انتشاری با صنعت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت رتبه بندی کشورهای جهان اسلام (ISC) مراجعه نمایید.

10 دانشگاه برتر ISC
1. دانشگاه شاه عبدالعزیز در عربستان
2. دانشگاه ملک سعود در عربستان
3. دانشگاه نفت و مواد معدنی ملک فهد در عربستان
4. دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله در عربستان
5. دانشگاه مالایا در مالزی
6. دانشگاه قاهره در مصر
7. دانشگاه حاجت‌تپه در ترکیه
8. دانشگاه فنی خاورمیانه در ترکیه
9. دانشگاه علوم پزشکی تهران در ایران
10. دانشگاه تهران در ایران

رتبه‌بندی 4 ICU

4icu که در سالهاي گذشته با نام UniRank نیز شناخته شده است، از سال 2005 فعالیت خود را در کشور استرالیا و در زمینه ارزیابی و رتبه‌بندي دانشگاه‌های جهان بر اساس میزان شهرت وبسایت آنان آغاز نموده است. این موسسه هر ساله حدود 13600 دانشگاه و مرکز آموزشی از 200 کشور جهان را مورد ارزیابی و رتبه‌بندي قرار می‌دهد. این موسسه تنها موسساتی را مورد بررسی و ارزیابی قرار میدهد که داراي مجوز رسمی ذیل قوانین کشور هستند و داراي مقاطع کارشناسی و یا کارشناسی‌ارشد می‌باشند. بنابراین موسساتی که تنها مدارك دوساله مانند دوره‌هاي فنی و حرفه‌اي را اعطا می‌کنند، موسسات آموزش از راه دور و یا موسساتی که هر یک از شرایط پیش‌گفته را ندارند مشمول ارزیابی و رتبه‌بندي نمیشوند.

شاخص‌های ارزیابی رتبه‌بندی UniRank عبارتند از؛
• Moz Domain Authority
• Alexa Global Rank
• Similar Web Global Rank
• Majestic Referring Domains
• Majestic Trust Flow

با مراجعه به سایت رتبه بندی 4icu  میتوانید اطلاعات بیشتری در خصوص این نظام رتبه بندی کسب نمایید.

10 دانشگاه برتر رتبه‌بندی 4 ICU
1. دانشگاه صنعتی ماساچوست در آمریکا
2. دانشگاه هاروارد در آمریکا
3. دانشگاه استنفورد در آمریکا
4. دانشگاه برکلی کالیفرنیا در آمریکا
5. دانشگاه پریدو در آمریکا
6. دانشگاه کرنل در آمریکا
7. دانشگاه واشنگتون در آمریکا
8. دانشگاه کلمبیا در آمریکا
9. دانشگاه میشیگان در آمریکا
10. دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در آمریکا

رتبه‌بندی U-Multirank

نظام رتبه‌بندی U-Multirank که توسط اتحادیه اروپا پشتیبانی می‌شود و متشکل از سازمان‌های همچون مرکز مطالعات آموزش عالی کشورهای نروژ و آلمان، مرکز مطالعات علوم و تکنولوژی دانشگاه لیدن، انتشارات دانشگاهی الزویر و… می‌باشد که اولین بار فعالیت خود را از سال 2014 آغاز کرد. این پایگاه رتبه‌بندی در ابتدا موضوعاتی همچون مهندسی برق و الکترونیک، مکانیک و مطالعات تجاری فعال در 850 دانشگاه را مورد بررسی قرار داده و برترین دانشگاه‌های جهان را معرفی نمود. معیارهای اصلی این رتبه‌بندی؛ آموزش و یادگیری، پژوهش، انتقال دانش، جهت‌گیری بین‌المللی و موقعیت داخلی می‌باشد. برای تهیه داده‌ها متخصصان از منابع مختلفی استفاده می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به پایگاه‌های داده‌های کتابشناختی، پایگاه‌های ثبت اختراعات و… اشاره کرد.

با مراجعه به سایت رتبه بندی U-Multirank میتوانید اطلاعات بیشتری در خصوص این نظام رتبه بندی کسب نمایید.

10 کشور برتر قاره آمریکا در رتبه‌بندی U-Multirank

1. آمریکا
2. کانادا
3. برزیل
4. مکزیک
5. شیلی
6. جامائیکا
7. کاستاریکا
8. اروگوئه
9. کلمبیا
10. آمریکا

رتبه‌بندی RUR

نظام رتبه‌بندی RUR یکی از نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان است که در سال 2013 و توسط فدراسیون روسیه تاسیس شد و در جهان به رسمیت شناخته شد. این سیستم رتبه‌بندی جهانی این توانایی را دارد که عملکرد 850 دانشگاه را از 80 کشور مختلف براساس بیست شاخص منحصر به فرد و چهار معیار کلیدی فعالیت‌های دانشگاهی یعنی تدریس، تحقیق، تنوع جهانی و پایداری مالی مورد ارزیابی قرار دهد. داده‌های نظام رتبه‌بندی RUR از سال 2010 توسط شرکت جهانی تامسون رویترز تهیه می‌شود. اصلی‌ترین هدف این نظام رتبه‌بندی ارائه اطلاعات کافی درخصوص عملکرد دانشگاه‌ها برای آسان‌کردن تصمیم‌گیری دانشجویان بوده است.

با مراجعه با سایت رتبه بندی RUR میتوانید اطلاعات بیشتری در خصوص این نظام رتبه بندی کسب نمایید.

10 دانشگاه برتر رتبه‌بندی RUR
1. دانشگاه هاروارد در آمریکا
2. موسسه فناوری کالیفرنیا در آمریکا
3. کالج سلطنتی لندن در انگلستان
4. دانشگاه استنفورد در آمریکا
5. دانشگاه ییل در آمریکا
6. موسسه فناوری و تکنولوژی ماساچوست در آمریکا
7. دانشگاه صنعتی زوریخ در سوئیس
8. دانشگاه کلمبیا در آمریکا
9. دانشگاه کمبریج در انگلستان
10. دانشگاه آکسفورد در انگلستان